Hay là tiếc cái xuân xanh,
Hay là còn chút khuôn hình từ thân.
Ngổn ngang hỏi nỗi xa gần,
Cũng toan tịch cốc mấy ngày lại thôi.
Kìa Tông Thất Bá Niết Công,
Kim chi ngọc diệp vốn dòng tông thân.
Đã quốc tộc lại vương thân,
Cũng nên hết sức kinh luân mới là.
Nước non cũng nước non nhà,
Nỡ nào bán rẻ một tòa Thăng Long.
Thế xưa liệu đã chẳng xong,
Lại còn mở mặt trong vòng lưỡng gian.
Tư giao lập những mưu gian,
Thừa cơ xin chữ hội thương ra ngoài.
Xét tìm ngày một ngày hai,
Chắp toan hợp táng ở nơi Học Đường.
Hỏi ra sau mới biết tuờng,
Cũng loài uý tử, cũng phường thâu sinh.
Phép công đáng tội đào chinh,
Rồi ra nặng gánh nhân tình lại thôi.
Văn như tuần phủ nực cười,
Bình Chi là hiệu, sáu mươi tuổi già.
Biết bao cơm nặng quốc gia,
Chiếu trong sĩ tịch cũng là đại viên.
Chén vàng chưa cạn lời nguyền,
Nỡ nào mà lại quên liền ngay đi.
Hãy còn lẩn quất làm chi,
Hay là thương tiếc vị gì ờ đây?
Hay là còn ý bình Tây,
Xin làm nội ứng đợi ngày viện binh?
Ngoài ra vũ giáp văn khôi,
Quan bào trâm hốt nhác coi ngỡ là.
Thanh bình nhiễu hại dân nhà,
Túi tham vơ vét không tha nói gì.
Đến cơn hoạn nạn gian nguy,
Mắt trông ngơ ngác, chân đi gập ghềnh.
Đương khi giao chiến ngang tàng,
Thấy cơ hầu đổ, vội vàng chạy ngay.
Khen cho thực cũng ghê thay,
Bảo thân chước ấy ai bày đặt cho!
Thế mà truyện vẫn hồ đồ,
Rằng quan đề đốc xuống hồ cửa Tây.
Người rằng leo ở trên cây,
Người rằng hẳn xuống giếng này không sai.
Trời cao bể rộng đất dày,
Núi Nùng sông Nhị chốn này làm ghi.
Thương ôi trúng buổi lưu ly,
Tấc riêng ai cũng thương vì người trung.
Rủ nhau tiền góp của chung,
Đưa người ra táng ở trong học đường.
Thiết tha nhẽ, ngẩn ngơ dường,
Tả tơi thành quách tồi tàn cỏ hoa.
Long Thành thất thủ hai phen,
Kho tàng kiệt sạch, quân quyền rời tan.
Đổi thay trải mấy chức quan,
Quyên sinh tựu nghĩa có gan mấy người.
Trước quan Vũ Hiển khâm sai,
Nay quan tổng đốc một vài mà thôi.
Xem cho cái lũ hôi tanh,
Phen này quét sạch sành sanh mới là.
Không ngờ thất ý tại ta,
Rõ ràng thắng trận thế mả thua cơ!
Nội công nó rắp bao giờ,
Thấy kho thuốc cháy ngọn cờ ngả nghiêng.
Quan quân truy sát dặt dè,
Cửa Tây loài quỷ đánh liều trèo lên.
Nào ai trí mạnh gan liền,
Nào ai nghĩ đến thánh quân trên đầu.
Một cơn gió thảm mưa sầu,
Nấu nung gang sắt dãi dầu lòng son.
Chữ trung đã chắp vuông tròn,
Quyết đem gửi cái tàn hồn gốc cây.
Chính khí ca (2)
Tri cơ trước vẫn giữ gìn,
Hơn trăm vũ sĩ, vài nghìn tinh binh.
Tiên nghiêm sai đóng trên thành,
Thệ sư trao chén rượu quỳnh đầy vơi.
Văn quan võ tướng nghe lời,
Hầm hầm xin quyết một lòng tận trung.
Ra uy xuống lệnh vừa xong,
Thoắt nghe ngoài đã đùng đùng súng vang.
Tiềm cừu nổi trận xung quan,
Quyết lòng không để chi đàn chó dê.
Lửa phun súng phát bốn bề,
Khiến loài bạch quỷ hồn lìa phách tiêu.
Bắn ra nghe chết cũng nhiều,
Phố phường nghe thấy tiếng đâu ầm ầm.
Quan quân đắc chí bình tâm,
Cửa Đông thành Bắc vẫn cầm vững binh.
Chính khí ca.
Một vầng chính khí lưu hình,
Cũng trong trời đất : nhật, tinh, sơn, hà.
Hạo nhiên bằng ở người ta,
Tấc vuông son sắt hiện ra khi cùng.
Nên thua theo vận hanh truân,
Nghìn thu chép tiếng anh hùng sử xanh.
Có quan tổng đốc Hà Ninh,
Hiệu là Quang Viễn, trung trinh ai bằng.
Lâm nguy lý hiểm đã từng,
Vâng ra trọng trấn mới chừng ba năm.
Thôn Hồ chí vẫn nhăm nhăm,
Ngoài tuy giao thiệp trong căm những là.
Vừa năm Nhâm Ngọ tháng ba,
